We hebben te weinig regie over onze leermiddelen
Dit schreven de PO-raad, VO-raad en de lerarenvakbonden in april in een gezamenlijke brief aan de Tweede Kamer. Eerder publiceerden die organisaties al een manifest waarin ze over de leermiddelenmarkt schreven: “Dit moet anders.” Want:
Te veel twijfels over de kwaliteit
“Uitgevers zijn niet transparant over de kwaliteitseisen die zij hanteren. Ze geven onvoldoende inzicht in de wetenschappelijke onderbouwing van gemaakte keuzes - terwijl de staatssecretaris juist het voornemen heeft om scholen wettelijk te verplichten evidence-informed te werken - en te veel uitgevers verantwoorden niet hoe lesmethodes bijdragen aan het behalen van kerndoelen en eindtermen. Ook bevatten leermiddelen nu vaak onnodig veel stof en een te grote digitale component.”
Te hoge kosten, te weinig flexibiliteit
“Scholen maken zich ook zorgen over de dominante positie van uitgevers en distributeurs vanwege de verplichte afname van (digitale) leermiddelen die niet afzonderlijk ingekocht kunnen worden. Scholen betalen hierdoor regelmatig noodgedwongen voor middelen die ze niet nodig hebben en niet gebruiken. Zo belandt er jaarlijks een berg aan werkboeken in de prullenbak. Bovendien moeten leermiddelen soms voor de hele leerlingpopulatie worden afgenomen terwijl dit voor slechts een deel van de leerlingen nodig is. Hiermee stroomt er onnodig veel publiek geld weg naar commerciële partijen.”
"De belofte van Neon is gratis en altijd actuele leermiddelen voor alle leerlingen in het Nederlandstalig taalgebied, veel mogelijkheden tot personaliseren voor leden, van en voor het onderwijs en tegen een fractie van de huidige kosten. Hier draag ik graag aan bij!"
Tijmen Smit
Voorzitter College van Bestuur Kalsbeek College
Lid Raad van Toezicht Kennisnet
Neon maakt:
Methodes voor alle vakken in po en vo. Die leermiddelen zijn minstens zo goed als de nu beschikbare commerciële methodes, en worden gemaakt en doorontwikkeld door tientallen auteurs die bij Neon in dienst zijn.
Schoolboeken op maat. In het Neon-systeem kunnen leraren heel eenvoudig de methodes aanpassen. Dat hoeft niet - de basis is goed genoeg - maar mag wel. Zo kunnen scholen de leermiddelen aanpassen voor hun leerlingen. Voor allemaal, of voor specifieke doelgroepen, zoals nieuwkomers of hoogbegaafden. Leraren kiezen zelf wat ze digitaal of op papier willen doen. Het Neon-systeem maakt geautomatiseerd mooie PDF’s die scholen kunnen printen of laten drukken.
Een gezamenlijke bibliotheek van leermiddelen. Wanneer een school uit Friesland een methode heel slim aanpast voor nieuwkomers, kan een school uit Limburg die ook gebruiken. Zo maken we gebruik van elkaars kennis, en maken we samen onze leermiddelen steeds beter.
De kosten van de coöperatie (voornamelijk salarissen van programmeurs en auteurs) worden naar rato betaald door de schoolbesturen die lid zijn.
Een rekenvoorbeeld:
De schoolbesturen die nu bij Neon betrokken zijn hebben 500.000 leerlingen.
Neon heeft circa 10 miljoen euro aan jaarlijkse kosten.
Dat betekent dat elk schoolbestuur 20 euro per leerling betaalt voor alle methodes samen, plus eventuele kosten voor printen of drukken.
Ter vergelijking: de meeste scholen betalen nu honderden euro’s per leerling per jaar.
Hoe meer scholen meedoen, hoe lager de prijs per leerling.
Zo kunnen we dus veel budget overhouden, bijvoorbeeld om leraren meer taakuren te geven om aan de inhoud te werken, of om te kunnen investeren in professionalisering.
De software en leermiddelen van Neon worden nog ontwikkeld. Schoolbesturen kunnen wachten tot die af zijn en dan lid worden van de coöperatie, maar het is interessanter om nu al oprichterslid te worden. Dat zijn schoolbesturen die in 2025 lid worden en een oprichtersbijdrage betalen.
De voordelen voor oprichtersleden:
Directe invloed op de besluiten die genomen worden.
De mogelijkheid om scholen en leraren in schooljaar ‘26/’27 te laten testen met de Neon-methodes voor vakken naar keuze. Zo kunnen jij en jouw collega’s invloed uitoefenen op de materialen die gemaakt worden.
Na de start 10 jaar lang 20% korting op de contributie.
We hebben twee jaar nodig voor de ontwikkeling. Oprichtersleden betalen in die startjaren (2026 en 2027) een bijdrage van 7 (po) of 10 euro (vo) per leerling per jaar. Het is mogelijk om na het eerste jaar uit het project te stappen.
De bijdragen van schoolbesturen zorgen ervoor dat de coöperatie auteurs kan aannemen voor zoveel mogelijk vakken. Een groot deel van de opstartkosten wordt betaald door weldoeners. AFAS Foundation, Stichting Utopa, VSBfonds en Fonds 21 hebben samen miljoenen gedoneerd zonder daar iets voor terug te vragen.
Voor de MR en RvT
Een deel van de schoolbesturen heeft al toestemming voor het lidmaatschap gekregen van de MR en RvT. Het zou ook zonder hun toestemming kunnen, als je het meer ziet als een experiment dan als een strategische samenwerking.
Een van de bestuurders heeft de voorbereidende documenten geschikt gemaakt voor gebruik door andere besturen. Mogelijk zijn die ook bruikbaar voor jou. Alle documenten en informatie staan op deze pagina:
Kwaliteitsvisie
Wij maken bij elke methode inzichtelijk welke wetenschappelijke inzichten eraan ten grondslag liggen en hoe deze keuzes bijdragen aan effectief en evidence-informed onderwijs. Daarbij leggen we uit hoe onze materialen concreet aansluiten bij de kerndoelen en eindtermen. Zo weten leraren precies waarom een methode werkt, welke leerdoelen ermee bereikt worden en hoe dit aantoonbaar bijdraagt aan beter onderwijs.
We hebben inmiddels een eerste kwaliteitsvisie geschreven. Tientallen leraren en experts hebben hier al over meegedacht, maar we blijven op zoek naar manieren om het te verbeteren. Wil je meelezen en feedback geven? Graag!
Bekijk de Neon-kwaliteitsvisie
De software
De software die Neon nodig heeft (voor het maken van leermiddelen, het automatisch omzetten in mooie schoolboeken, een digitale leeromgeving) wordt gemaakt door een ervaren team onder leiding van Marten Blankesteijn. Hij richtte eerder Blendle en de Universiteit van Nederland op. Marten zal in de opstartfase ook bestuurder van de coöperatie zijn.
Veelgestelde vragen
Contact
Heb je een vraag voor ons? Vul onderstaand formulier in.
